Jak używać kompasu? Przewodnik dla entuzjastów outdooru
Poradniki
Jak się nie zgubić podczas wędrówek? Przeczytajcie nasz artykuł i nauczcie się obsługiwać kompas.
Rozpoczynasz przygodę ze wspinaczką i szukasz swoich pierwszych butów wspinaczkowych? Być może przyda Ci się nasz artykuł, który poświęcony jest wyborowi odpowiedniego obuwia.
Spis treści |
Buty wspinaczkowe to najważniejszy element całego ekwipunku wspinaczkowego, który może mieć ogromny wpływ na Twoje osiągi. Pozostałe elementy służą przede wszystkim zapewnieniu bezpieczeństwa. Odpowiednio dobrane buty wspinaczkowe w połączeniu z właściwą techniką wspinaczki determinują przyczepność i komfort stania na stopniach, odciążając dłonie i ułatwiając dalsze wspinanie. Dobór właściwego rozmiaru gwarantuje, że buty nie będą uciskać stóp bardziej niż to konieczne.
Najpierw przeanalizujmy poszczególne części buta wspinaczkowego. Sama analiza może podpowiedzieć, na co zwrócić uwagę przy wyborze.
Kopyto to kształt buta wspinaczkowego. Dostępne są zarówno kopyta płaskie, jak i maksymalnie wygięte. Początkujący, którzy podczas wspinaczki korzystają głównie z większych stopni, docenią wygodę płaskiego kopyta. Z kolei doświadczeni wspinacze zrezygnują z komfortu i wybiorą wygięte kopyto, które pozwala na pełne przeniesienie siły na czubek buta i stanie na miniaturowych stopniach. Możesz wybierać w dowolnym miejscu między tymi dwoma skrajnościami, w zależności od swoich preferencji, poziomu zaawansowania lub terenu, na którym się wspinasz.
Buty z miękką i cienką podeszwą szybciej się zużyją, ale będą dobrze trzymać się podłoża. Im grubsza i twardsza podeszwa, tym mniejsze będziesz mieć wyczucie na małych stopniach, ale za to posłużą Ci one dłużej.
Cholewka buta wspinaczkowego jest wykonana albo ze skóry, albo z syntetycznego mikrowłókna. Skóra jest bardziej przewiewna, stopa się w niej tak nie poci, ale po spoceniu nie trzyma tak dobrze kształtu i z czasem się rozciąga. But wspinaczkowy z syntetycznego mikrowłókna nie jest zbyt przewiewny, stopa łatwo się w nim poci, ale dobrze trzyma kształt i prawie, a czasami nawet wcale, się nie rozciąga.
Podeszwa środkowa to część buta znajdująca się między podeszwą zewnętrzną a cholewką, która decyduje o twardości buta. Im twardsza podeszwa środkowa, tym but lepiej nadaje się do wspinania na twardych skałach z małymi stopniami (np. wapień, granit). Im bardziej miękka, tym lepiej sprawdzi się na miękkich skałach (piaskowiec) lub w przewieszeniu.
Rozróżniamy trzy rodzaje zapięć. Rodzaj zapięcia jest często częścią nazwy modelu butów wspinaczkowych, co ułatwia orientację w ofercie. Buty wsuwane (slip on) są najwygodniejsze do zakładania, ale ponieważ nie ma możliwości regulacji, muszą idealnie pasować. Jeśli się rozciągną, nie można ich już dopasować i nie unieruchamiają stopy. Świetnym kompromisem jest zapięcie na rzep (velcro), które pozwala łatwo założyć i zdjąć buty, a jednocześnie zapewnia bardzo dobrą stabilizację. Najbardziej precyzyjne dopasowanie zapewniają buty sznurowane (lace up), ale zakładanie i zdejmowanie jest w porównaniu z poprzednimi sposobami dość czasochłonne.
Wybór odpowiedniego rozmiaru butów wspinaczkowych nie jest łatwy. But powinien być ciaśniejszy, aby dobrze wyczuć stopień, ale jednocześnie nie powinien uciskać. Szczególnie jeśli zaczynasz, skup się na tym, aby but był wygodny, zapewniając optymalne wsparcie. Najpierw musisz wzmocnić stopę, przyzwyczaić się do ciaśniejszego typu buta i doskonalić technikę stóp bez bólu. Dopiero po pewnym czasie możesz spróbować wybrać mniejszy but kosztem wygody.
Rozmiarówka różnych producentów bardzo się różni, różnica przy tym samym rozmiarze może wynosić nawet 3 numery, podczas gdy Ty musisz trafić dokładnie w swój rozmiar, a nie +/- pół numeru. Dlatego trzeba naprawdę przymierzyć każde buty wspinaczkowe i sprawdzić, jak leżą.
Damskie buty wspinaczkowe renomowanych marek różnią się od męskich nie tylko kolorystyką, ale także kształtem, który uwzględnia budowę kobiecej stopy. Ogólnie można powiedzieć, że damskie buty są znacznie bardziej miękkie, a w niektórych przypadkach nawet nieco wygodniejsze niż te same modele w wersji męskiej.
Dzieciom zdecydowanie nie należy kupować zbyt ciasnych butów wspinaczkowych. Jest to niezdrowe dla rozwoju ich stóp. Lepiej wybrać rozmiar o jeden numer większy. Na początku skarpetka pomoże wypełnić przestrzeń, ale z czasem buty będą coraz lepiej pasować.
Jeśli dopiero zaczynasz się wspinać, zdecydowanie polecamy wygodne buty wspinaczkowe z bardziej płaskim profilem.
Jeśli wspinasz się już od jakiegoś czasu i masz mocniejszą stopę, możesz wybrać bardziej agresywne profile w zależności od dyscypliny wspinaczkowej i poziomu zaawansowania. Gdy zdobędziesz wystarczające doświadczenie we wspinaczce, będziesz doskonale wiedział, czego tak naprawdę chcesz.
Na pionowe i lekko przewieszone ściany dobre są twardsze buty wspinaczkowe, które poradzą sobie z małymi stopniami.
Do wspinaczki na miękkich materiałach (np. piasku) lub połogich profilach lepsze są bardziej miękkie buty wspinaczkowe.
W górach i na wielowyciągowych drogach najważniejszy jest wygodny but wspinaczkowy.
Do boulderingu wybierz miękkie, asymetryczne buty wspinaczkowe z większą ilością gumy na pięcie i palcach.
Z czasem możesz dojść do wniosku, że warto mieć w domu kilka par butów wspinaczkowych i wybierać je w zależności od tego, dokąd się wybierasz. Często zabieram ze sobą dwie pary w jedno miejsce. Na trudniejsze drogi z małymi stopniami wybieram bardziej agresywne buty wspinaczkowe, które pomagają mi utrzymać się na stopniach. Ponieważ jednak nie mogę się w nich wspinać zbyt długo, na łatwiejszych drogach wkładam wygodne buty wspinaczkowe z bardziej płaskim profilem, oszczędzając w ten sposób stopę na kolejne trudniejsze drogi.
Życzymy udanego wyboru!
Autor: Katka Balcarová
Źródła: archiwum 4camping
Poradniki
Jak się nie zgubić podczas wędrówek? Przeczytajcie nasz artykuł i nauczcie się obsługiwać kompas.
Poradniki
Na swoim outdoorowym ubraniu polegasz w każdej sytuacji. Co zrobisz, gdy w odległych ostępach z deszczową chmurą nad głową odkryjesz, że Twoja nieprzemakalna kurtka ma dziurę? Wyciągniesz igłę i nitkę? Podpowiemy Ci, jak naprawić rozdartą kurtkę znacznie szybciej i łatwiej.
Poradniki
W poprzedniej części zapoznaliśmy się z podstawami bezpiecznego zachowania na ferratach i korzystania ze sprzętu przeznaczonego do ich pokonywania. Teraz nadszedł czas, aby przyjrzeć się bardziej zaawansowanej i kompleksowej metodyce pokonywania trudniejszych ferrat.
1 048,63 zł
(15.03 %)
890,99 zł
971,99 zł
od 655,99 zł
903,81 zł
(17.79 %)
od 742,99 zł
759,18 zł
(7.93 %)
od 698,99 zł
668,78 zł
(7 %)
od 621,99 zł
632,62 zł
(8.79 %)
576,99 zł
433,74 zł
(3.86 %)
od 416,99 zł