Via ferraty - dla zaawansowanych, cz. 2

Jak zacząć?

Trudność via ferrat oznaczana jest literami od A (łatwa) do F (ekstremalnie trudna). Zanim wyruszysz w góry na naprawdę trudne przedsięwzięcie, warto spróbować trudniejszej wspinaczki po linach na krótszych, trudnych odcinkach w jednym z krajowych rejonów - z bardziej doświadczonym kolegą lub z instruktorem, który nauczy Cię wszystkiego, co niezbędne, zadba o Twoje bezpieczeństwo i ewentualnie wypożyczy potrzebny sprzęt.

Zanim wyruszysz...

Planując wyjście, należy wziąć pod uwagę wszystkie istotne czynniki, które nas dotyczą – wielkość grupy, kondycję fizyczną wszystkich jej członków, przewidywany czas przejścia, trudności techniczne, warunki pogodowe oraz drogę powrotną. Warto znać możliwości wycofu ze ściany i wcześniej zapoznać się z trudnościami poszczególnych odcinków, a najlepiej zabrać ze sobą wydrukowane topo drogi. Zawsze pamiętaj, że tempo grupy wyznacza jej najsłabszy członek, a zdobycie szczytu to dopiero połowa sukcesu. Wiele poważnych wypadków zdarza się z powodu zmęczenia lub wyczerpania podczas zejścia po ścieżkach, które nie są już terenem wspinaczkowym.

Nie zapomnij również przed wyjazdem sprawdzić aktualnego stanu via ferrat i dróg dojściowych. W tym roku na przykład mogła Cię niemiło zaskoczyć wyrwana kotwa ze skały w Bechyni, co uniemożliwiło wielu wspinaczom przejście ferraty.

Technika wspinaczki

Sama wspinaczka na ubezpieczonej drodze nie różni się znacząco od łatwiejszych ferrat. Teren jest jednak bardziej stromy, a nawet przewieszony, ubywa naturalnych stopni i chwytów, a częściej pojawiają się drabinki, mosty linowe czy haki w skale. Powszechne są długie i wymagające fizycznie odcinki.

Oto kilka zasad i spostrzeżeń, które poprawią bezpieczeństwo i ułatwią pokonywanie via ferraty:

• Używaj wyłącznie certyfikowanego i kompletnego sprzętu na via ferraty, miej dobrej jakości buty i rękawice.
  
  
• Nie noś na uprzęży niczego, co nie jest niezbędne. Butelki z napojami i zapasowy sprzęt trzymaj zawsze w plecaku, aparat i telefon w kieszeni na zamek lub na smyczy. Zminimalizuj ryzyko upuszczenia rzeczy na wspinaczy pod Tobą.
  
  
• Zawsze zachowuj odpowiednie odstępy. Między wspinaczami musi być taka odległość, aby wspinacz w przypadku upadku i aktywacji absorbera nie zagroził temu, kto idzie za nim.
  
  
• Uważaj na luźne kamienie czy gałęzie, staraj się niczego nie zrzucać ze skały.
  
  
• Wpinaj karabinki na czas. Gdy tylko kolejny punkt asekuracyjny jest w zasięgu, przepnij karabinki zestawu na kolejny odcinek liny. W pionowych odcinkach dobrze jest mieć zestaw tzw. "przerzucony przez łokieć", karabinki są zawsze pod ręką, co ułatwia ich przesuwanie.
  
  
• Odpoczywaj w odpowiednich miejscach. Naucz się korzystać z możliwości odpoczynku na lonży. Kiedy siedzisz w karabinku, puść linę rękami, aby oszczędzać siły w ramionach.
  
  
• Wspinaj się oszczędnie, z rozwagą. Nie wykonuj gwałtownych ruchów, maksymalnie wykorzystuj teren. Podczas wspinaczki trzymaj miednicę jak najbliżej ściany i zawsze, gdy to możliwe, miej wyprostowane ręce. Staraj się bardziej stać na nogach niż wisieć na rękach. Ręce służą głównie do utrzymania Cię przy skale, a nie do podciągania ciała w górę.
  
  
• Nie spiesz się. Zwłaszcza na popularnych ferratach często tworzą się "korki", gdy słabszy wspinacz z przodu spowalnia tych za nim. Bądź cierpliwy, nie pchaj się do przodu, unikaj ryzykownego wyprzedzania, niepotrzebnie zwiększa to stres i stwarza pole do błędów. Jeśli to możliwe, spróbuj porozumieć się z wspinaczem przed Tobą, czy pozwoli Ci przejść w bezpiecznym miejscu. Nigdy nie wyprzedzaj w łatwiejszych miejscach bez asekuracji.
  
  
• Zawsze poruszajcie się jako cała grupa, nigdy nie zostawiajcie najsłabszej osoby na końcu. Nie bądźcie obojętni na innych wspinaczy. Oferujcie pomoc, zwracajcie uwagę na niebezpieczne zachowania, które widzicie, nawet jeśli spotkacie się z niezrozumieniem.

Asekuracja, pomoc i ratownictwo

Warto opanować technikę dodatkowej asekuracji za pomocą liny i węzła półwyblinki. Dzięki temu możemy w trudnym odcinku pomóc słabszym członkom, zwiększyć ich bezpieczeństwo i komfort oraz zabezpieczyć ich przed ewentualnym upadkiem z wyczerpania. Lina o długości około 10-20 m i średnicy co najmniej 8 mm będzie wystarczająca. "Półwyblinka" ma ogromną zaletę, że można nią płynnie luzować lub wybierać linę i nie wymaga dodatkowego sprzętu.

Pierwszy, bardziej doświadczony wspinacz, pokonuje trudny odcinek, w bezpiecznym miejscu (tuż nad kotwą) wpina się do karabinka i buduje stanowisko asekuracyjne. Drugi wspinacz przywiązuje się do liny lub łączy się z nią za pomocą karabinka z blokadą zamka. UWAGA! Przy stosowaniu tej techniki drugi wspinacz musi zawsze jednocześnie używać własnej asekuracji za pomocą zestawu ferratowego! Podczas wspinaczki jest jednak z góry dodatkowo asekurowany liną, którą pierwszy wspinacz na bieżąco skraca. W przypadku, gdy wspinaczowi zabraknie sił, nie grozi mu upadek, a jedynie zawis na linie.

Za pomocą liny, karabinków, bloczka i przyrządu zaciskowego bardziej doświadczony wspinacz może również pomóc drugiemu w pokonaniu trudnego odcinka, lekko go podnosząc, wykorzystując własną przeciwwagę. W sytuacji awaryjnej (wyczerpanie, kontuzja) może go całkowicie wciągnąć do siebie, co jest jednak fizycznie wymagające i wymaga zaawansowanej pracy ze sprzętem wspinaczkowym. Tych technik najlepiej uczyć się z instruktorem podczas praktycznych ćwiczeń.

Na trudniejsze ferraty zaleca się zabranie co najmniej jednego zapasowego absorbera energii na grupę. W przypadku upadku i rozerwania absorbera, kontynuowanie wspinaczki z nim jest ryzykowne, dlatego warto go wymienić lub stale dodatkowo asekurować daną osobę liną.

Jako alternatywę dla półwyblinki można wykorzystać kubek asekuracyjny lub zestaw asekuracyjny Via Ferrata Belay Kit, który jest do tego celu stworzony.

Zalecane wyposażenie

Oprócz podstawowego zestawu ferratowego (uprząż, absorber energii, kask, rękawice) na trudniejsze ferraty warto zabrać ze sobą następujące wyposażenie:

• karabinek odpoczynkowy z blokadą zamka;
• wysokiej jakości buty z odpowiednią podeszwą, ewentualnie buty wspinaczkowe;
• linę asekuracyjną o długości co najmniej 10 m;
• zakręcane karabinki, co najmniej 3 szt.;
• 2x prusiki 1,5 m;
• 2x zszywane pętle 1 m;
• zestaw ratunkowy - prusik, nóż, bloczek, przyrząd zaciskowy;
• zapasowy absorber energii w plecaku (co najmniej jeden na grupę);
• apteczkę, folię NRC, glukozę, magnez;
• czołówkę, naładowany telefon, wystarczającą ilość wody, zapasową kurtkę.

Gdzie wybrać się na via ferraty?

Trudnych ferrat w Czechach jest tylko kilka, ale w Alpach jest ich znacznie więcej. Poniżej znajduje się wybór niektórych z nich.

Bechyně (E) – Nietypowa ferrata nad rzeką Lužnicą, prowadzi trawersem, miejscami przewieszona. Trzeba wracać tą samą drogą.

Pastýřská stěna Děčín - Frona (E) – Powietrzna ferrata o długości 150 m z psychicznie i fizycznie bardzo wymagającym, długim przewieszeniem. Dachstein - Super ferrata (D/E) – Prawie 2-kilometrowa ferrata w południowej ścianie Dachsteinu oferuje po drodze niemal wszystkie rodzaje wspinaczki. Wytrzymałościowe wyzwanie z niesamowitymi widokami.

Martin’s wand - Kaiser Max klettersteig (E) – Piękna, urozmaicona ferrata nad rzeką Inn.

Postalm - Postalmklamm klettersteig (C/D, wariant F) – Niesamowita ferrata w wysokich ścianach wąwozu nad rzeką Rußbach oferuje mosty linowe, skoki i wspinaczkę wzdłuż wodospadu. Końcowy, przewieszony wariant F przetestuje nawet najsilniejszych wspinaczy.

Gosau - Donnerkogel (C/D) – Łatwiejsza pod względem trudności, ale dość długa ferrata, oferuje między innymi legendarną "drabinę do nieba", która dla osób o słabszej psychice może być prawdziwym wyzwaniem.

Hallstatt - Seewand (D/E) – Długa, z dużym przewyższeniem i jedna z najtrudniejszych ferrat w Austrii pod względem trudności. Prowadzi wysoko nad jeziorem Hallstätter See i zaskakuje ciągłą trudnością.

Piz Boe - Via Cesare Piazzeta (D) – Droga na trzytysięczny szczyt we włoskich Dolomitach jest dokładnie tym, co można sobie wyobrazić pod pojęciem wspinaczki w górach. Wspaniałe widoki i mnóstwo wolnej przestrzeni pod nogami.

Tofana - Via Giovanni Lipella (C/D) – Bardzo długa, wytrzymałościowa ferrata, należy do największych klasyków Dolomitów.

Wskazówki na zakończenie

Nie przeceniaj swoich sił i planuj wycieczki z rozwagą. Nie kieruj się jedynie trudnością, ale weź pod uwagę charakter całej trasy. Często bardziej satysfakcjonujące będzie łatwiejsze wspinanie, podczas którego będziesz mieć czas i energię na podziwianie górskich krajobrazów, niż siłowy przewis w kategorii F. Zawsze planuj z zapasem sił na bezpieczny powrót.

Przydatne linki

• Poradniki >

• Testy >

• Reportaże >

• E-SHOP >

Autor: Tereza Pavlíková

Źródła: archiwum autora