Spanie pod gołym niebem (biwakowanie): Powrót do natury

Biwakowanie to spędzenie jednej nocy w jednym miejscu. W ten sposób nocleg jest dozwolony praktycznie wszędzie, gdzie nie jest to wyraźnie zabronione.
Spis treści |
Wstęp
Nawet spanie pod gołym niebem, czyli biwakowanie, wymaga odrobiny przygotowania. Musimy wiedzieć, gdzie możemy biwakować, co ze sobą zabrać i w co się ubrać. Tylko wtedy w pełni doświadczymy kontaktu z naturą. Przyjrzyjmy się, jaki sprzęt przygotować, jaka jest różnica między biwakowaniem a obozowaniem, a także jakie jest złote dziesięć zasad odpowiedzialnego biwakowania.
Co to jest biwakowanie?
Biwakowanie to po prostu inne określenie na spanie pod gołym niebem. Zgodnie z utartą definicją jest to jednorazowy nocleg na łonie natury bez użycia namiotu lub innego schronienia i innych oznak dłuższego pobytu. Biwakowanie jest popularne wśród trampów, ale także podczas górskich wędrówek, ekspedycji i różnorodnych wypraw tzw. "na lekko". Po prostu kładziesz na ziemi karimatę, kładziesz się spać, a rano nie ma po Tobie śladu. W przeciwieństwie do biwakowania, rozbijanie obozu na dziko (pod namiotem lub schronieniem) jest w wielu krajach, w tym w Polsce, zabronione.
Co to jest worek biwakowy?
Podczas biwakowania do ochrony przed deszczem wykorzystuje się worek biwakowy, czyli płachtę biwakową. Jest to wodoodporny worek, który tworzy zewnętrzną warstwę ochronną i nie pozwala, aby Twój śpiwór przemókł. Jest jednak na tyle oddychający, że rano nie obudzisz się mokry od własnego potu. Płachtą biwakową w zasadzie owijasz śpiwór, w którym będziesz spać. Wkładka do śpiwora jest fajna, ponieważ zatrzymuje wszelkie zanieczyszczenia, ale jest to dodatkowy ciężar, który musisz nieść.
10 zasad bezpiecznego nocowania na łonie natury
1. Szanuj przyrodę – Zachowuj się z szacunkiem, bez zbędnego hałasu i niszczenia otoczenia. Wszystko, co przyniesiesz, zabierz ze sobą. Upewnij się wcześniej, czy w danym miejscu możesz rozpalić ognisko i czy jest to bezpieczne.
WSKAZÓWKA: Z menażką i sztućcami turystycznymi zjesz wygodnie i z powrotem spakujesz je do plecaka.
2. Dobrze wybierz miejsce – Wybierz miejsce, gdzie nie będziesz zagrożony przez wodę, wiatr ani spadające gałęzie czy kamienie. W wietrzną pogodę ochroni Cię dolina, a podczas deszczu świetne są wiaty turystyczne lub drzewa. Tych jednak unikaj podczas burzy. Uważaj również na pobliskie cieki wodne, czy nie mogą się bez ostrzeżenia wylać i zalać miejsca noclegu?
3. Uważaj na dziką przyrodę - Miejsce na nocleg wybieraj za dnia, unikniesz w ten sposób przykrych niespodzianek w postaci mrowiska czy gniazda os. I nigdy nie kładź się na wydeptanych przez zwierzęta ścieżkach, nocnej wizyty naprawdę nie chcesz.
4. Przygotuj się na pogodę – Sprawdź aktualną prognozę, odpowiednio się ubierz i przygotuj na noc. Zwróć szczególną uwagę na wybór śpiwora, aby nad ranem nie zaskoczył Cię nieprzyjemny chłód. I odpowiednio zaizoluj się od ziemi.
5. Miej ogień pod kontrolą – Upewnij się, że możesz rozpalić ognisko i nie ma ryzyka pożaru. Nie zostawiaj ognia bez nadzoru i zagaś go przed odejściem.
6. Chroń żywność - Nawet w naszym kraju jedzenie może przyciągnąć dzikie zwierzęta. Zawsze szczelnie je pakuj i najlepiej powieś wyżej.
7. Myśl o bezpieczeństwie – Na łonie natury żyją dzikie zwierzęta i istnieje ryzyko urazu. Zabierz ze sobą podstawową apteczkę.
8. Zawsze przechowuj żywność w bezpiecznym miejscu – Jedzenie przyciąga zwierzęta, przechowuj je w woreczkach i pojemnikach.
9. Miej plan B – Warto przemyśleć, co zrobisz w przypadku załamania pogody.
10. Nieprzewidziane sytuacje – Zawsze warto mieć zapasowe suche skarpetki i koszulkę, latarkę, baton energetyczny i butelkę wody. Jeśli korzystasz z GPS, nie zapomnij o powerbanku.
WSKAZÓWKA: Co zrobić z butami podczas biwakowania? Na noc ułóż je podeszwami do góry i najlepiej zawieś na gałęziach. Nie naleje się do nich deszcz i nie wejdą do nich owady.

Słońce zachodzi, a przyroda powoli układa się do snu, my razem z nią. Taka noc ma niepowtarzalny urok.
Zalety biwakowania
Główną zaletą jest intensywny kontakt z naturą. Zanim się ściemni, możesz podziwiać piękny widok na okolicę. Wieczorem zasypiasz pod rozgwieżdżonym niebem przy dźwiękach lasu, gór lub wody. Na twarzy czujesz lekki wietrzyk, a rano wstajesz z pierwszymi promieniami słońca. Ogromnym plusem jest swoboda i elastyczność. Śpiąc pod gołym niebem, nie jesteś ograniczony konkretnym miejscem. Minimalny ekwipunek zmniejsza również Twój ślad ekologiczny. Zwłaszcza jeśli zaopatrzysz się w mały ekwipunek z odpowiedzialnym podejściem.
Wady biwakowania
Trzeba przyznać, że biwakowanie nie jest dla każdego. Śpiąc pod gołym niebem, jesteś narażony na wszystkie kaprysy natury, co znacznie obniża komfort noclegu. Uciążliwe mogą być wszechobecne owady i dzikie zwierzęta. Ponadto przez większą część roku w naszym kraju panują bardzo chłodne poranki. Trzeba się przygotować na to, że gdy tylko wyjdziesz z ciepłego śpiwora, poranny chłód szybko Cię ocuci.

Najskuteczniej odstrasza owady ognisko i dobry repelent. Zalecamy jednak zachowanie bezpiecznej odległości od ognia i zamiast materaca dmuchanego, który łatwo przebić, zabranie karimaty piankowej.
Biwakowanie z dziećmi
Dla dzieci nocleg pod gołym niebem to przeżycie, które zapamiętają na całe życie. Warto jednak zadbać o to, aby było to pozytywne doświadczenie. Należy wybrać bezpieczne miejsce i zapewnić dzieciom ciepło i suchość. Podstawą jest dobry śpiwór dziecięcy i karimata. Świetną motywacją jest przygotowanie dla dzieci ich własnego ekwipunku: plecaka dziecięcego, w którym będą nosić butelkę z wodą, przekąskę i ewentualnie zapasową koszulkę.

Noc w hamaku jest nie tylko wygodna, ale zapewnia też ochronę przed zwierzętami.
Nocleg pod gołym niebem zimą
Nawet w miesiącach zimowych nie trzeba rezygnować z biwakowania, choć jest ono bez wątpienia bardziej wymagające niż latem. Na co się przygotować?
1. Silny mróz: Temperatura może spadać poniżej zera. Zawsze należy pamiętać o warstwowej odzieży i utrzymaniu ciepła ciała i wszystkich kończyn. Nie oszczędzaj na zimowym śpiworze, rękawiczkach i czapce. W cieple utrzymają Cię również bielizna z merynosów i skarpety z merynosów.
2. Krótszy dzień: Pamiętaj, aby w porę zacząć szukać miejsca na nocleg.
3. Śnieg i lód: Śnieg stanowi zimą naturalną izolację, ale utrudnia również poruszanie się i przygotowanie miejsca na nocleg. Lód to zawsze niebezpieczny czynnik, z którym trzeba się liczyć. Wybieraj karimaty o współczynniku izolacji cieplnej co najmniej R5.
Gdzie biwakować zimą?
Znajdź miejsce osłonięte od wiatru. Naturalną barierą są gęste drzewa, krzewy i skały. Pomocna może być również nierówność terenu. Podłoże na nocleg powinno być równe, suche i twarde. Jeśli wieczorem chcesz rozpalić ognisko, znajdź miejsce, gdzie jest wystarczająco dużo suchego drewna. Upewnij się, że nie jesteś w żlebie lawinowym i że pod śniegiem jest twarda ziemia. Uważaj na nawisy śnieżne.
Przydatne linki
Autor: Lucie Krůčková
Źródła: archiwum autora
Plecaki
Odzież
Spodnie
Noże i multitoole





















