Via ferraty - dla zaawansowanych, cz. 2

Jak zacząć?

Trudność ferrat oznaczana jest literami od A (łatwa) do F (ekstremalnie trudna). Zanim wyruszysz w góry na naprawdę trudną wyprawę, warto spróbować swoich sił na krótszych, trudniejszych odcinkach ferrat na terenach nizinnych. Możesz to zrobić z bardziej doświadczonym znajomym lub instruktorem, który nauczy Cię wszystkiego, co niezbędne, zadba o Twoje bezpieczeństwo i ewentualnie wypożyczy potrzebny sprzęt.

Zanim wyruszysz...

Planując wspinaczkę, weź pod uwagę wszystkie istotne czynniki: wielkość grupy, kondycję fizyczną jej uczestników, przewidywany czas trwania, trudność techniczną, warunki pogodowe oraz drogę powrotną. Warto znać  możliwości odwrotu ze ściany i wcześniej zapoznać się z trudnościami poszczególnych odcinków drogi, a najlepiej zabrać ze sobą wydrukowany topo. Pamiętaj, że tempo grupy wyznacza jej najwolniejszy uczestnik, a wejście na szczyt to dopiero połowa sukcesu. Wiele poważnych wypadków zdarza się z powodu zmęczenia lub wyczerpania podczas schodzenia trasami, które nie są już terenem wspinaczkowym.

Przed wyjazdem koniecznie sprawdź aktualny stan via ferrat i dróg dojścia. W tym roku niemiłą niespodzianką mogło być zerwanie kotwy ze skały na Bechyni, co uniemożliwiło wielu wspinaczom ukończenie ferraty.

Technika wspinaczki

Sama wspinaczka po ubezpieczonej drodze nie różni się znacząco od łatwiejszych ferrat. Teren jest jednak bardziej stromy, a nawet przewieszony, ubywa naturalnych stopni i chwytów, często napotykamy drabinki, mostki linowe czy haki w skale. Powszechne są długie i wymagające fizycznie odcinki.

Oto kilka zasad i spostrzeżeń, które poprawią bezpieczeństwo i ułatwią pokonywanie via ferraty:

• Używaj wyłącznie certyfikowanego i kompletnego sprzętu do via ferraty, miej dobrej jakości buty i rękawice.

• Nie noś na uprzęży niczego, co nie jest niezbędne. Butelki z napojami i zapasowy sprzęt trzymaj zawsze w plecaku, aparat i telefon w kieszeni zapinanej na zamek lub na pętli. Minimalizuj ryzyko upuszczenia rzeczy na wspinaczy pod tobą.

• Zawsze zachowuj odpowiednie odstępy. Między wspinaczami musi być taka przerwa, aby wspinacz w razie upadku i aktywacji amortyzatora nie zagroził osobie wspinającej się za nim.

• Uważaj na luźne kamienie i gałęzie, staraj się niczego nie zrzucać ze skały.

• Wpinaj karabinki na czas. Gdy tylko kolejny punkt asekuracyjny jest w zasięgu, przenieś karabinki lonży na kolejny odcinek liny. Na pionowych odcinkach dobrze jest mieć lonżę przewieszoną przez łokieć, karabinki są wtedy zawsze pod ręką i ułatwia to ich przesuwanie.

• Odpoczywaj w odpowiednich miejscach. Naucz się korzystać z możliwości odpoczynku w punktach asekuracyjnych. Kiedy siedzisz w karabinku, puść linę rękami, aby oszczędzać siły w ramionach.

• Wspinaj się oszczędnie i z rozwagą. Nie wykonuj gwałtownych ruchów, maksymalnie wykorzystuj ukształtowanie terenu. Podczas wspinaczki trzymaj biodra jak najbliżej ściany i zawsze, gdy to możliwe, miej wyprostowane ręce. Staraj się bardziej stać na nogach niż wisieć na rękach. Ręce służą przede wszystkim do utrzymania cię przy skale, a nie do podciągania ciała w górę.

• Nie spiesz się. Zwłaszcza na popularnych via ferratach często dochodzi do „korków”, gdy słabszy wspinacz z przodu blokuje tych za nim. Bądź cierpliwy, nie pchaj się do przodu, unikaj ryzykownego wyprzedzania, niepotrzebnie zwiększa to stres i stwarza okazję do błędów. Jeśli to możliwe, spróbuj dogadać się ze wspinaczem przed tobą, czy pozwoli ci przejść do przodu w bezpiecznym miejscu. Nigdy nie wyprzedzaj w łatwiejszych miejscach bez asekuracji.

• Zawsze poruszaj się jako cała grupa, nigdy nie pozwól, aby najsłabszy szedł ostatni. Nie bądź obojętny na innych wspinaczy. Oferuj pomoc, zwracaj uwagę na niebezpieczne zachowania, które widzisz, nawet jeśli możesz spotkać się z niezrozumieniem.

Asekuracja, pomoc i ratunek

Warto opanować technikę asekuracji liną z wykorzystaniem węzła półsztykowego. Dzięki temu możemy w trudnym fragmencie pomóc słabszym uczestnikom, zwiększyć ich bezpieczeństwo i komfort oraz zabezpieczyć ich przed ewentualnym upadkiem z wyczerpania. Lina o długości około 10-20 m i średnicy co najmniej 8 mm będzie wystarczająca. Węzeł półsztyk ma ogromną zaletę – umożliwia płynną regulację długości liny i nie wymaga dodatkowego sprzętu.

Pierwszy, bardziej doświadczony wspinacz, pokonuje trudny odcinek, a w bezpiecznym miejscu (tuż nad kotwą) wpina się do karabinka i buduje stanowisko asekuracyjne. Drugi wspinacz  wpinana się do liny lub łączy się z nią karabinkiem z blokadą. UWAGA! Korzystając z tej techniki, drugi wspinacz musi zawsze używać również własnej asekuracji za pomocą zestawu ferratowego! Podczas wspinaczki jest jednak asekurowany z góry liną, którą pierwszy wspinacz stopniowo skraca. W przypadku zmęczenia, nie grozi mu upadek, a jedynie zwis na linie.

Za pomocą liny, karabinków, bloczka i przyrządu samozaciskowego, doświadczony wspinacz może również pomóc drugiemu w pokonaniu trudnego fragmentu, delikatnie go podciągając, wykorzystując własną przeciwwagę. W razie potrzeby (wyczerpanie, uraz) może go całkowicie wyciągnąć do siebie, co jest jednak fizycznie wymagające i wymaga zaawansowanej obsługi sprzętu wspinaczkowego. Techniki te najlepiej opanować pod okiem instruktora podczas praktycznego szkolenia.

Na trudniejsze ferraty zaleca się zabranie przynajmniej jednego zapasowego absorbera energii na grupę. W przypadku odpadnięcia i zerwania absorbera, kontynuowanie wspinaczki z nim jest ryzykowne, dlatego warto go wymienić lub asekurować poszkodowanego liną.

Alternatywą dla węzła półsztykowego może być kubek lub zestaw asekuracyjny Via Ferrata Belay Kit, który jest do tego celu stworzony.

Zalecane wyposażenie

Oprócz podstawowego zestawu ferratowego (uprząż, absorber energii, kask, rękawice) warto zabrać ze sobą na trudniejsze ferraty następujące elementy:

• karabinek HMS z blokadą;
• wysokiej jakości buty z odpowiednią podeszwą, ewentualnie buty wspinaczkowe;
• linę asekuracyjną o długości co najmniej 10 m;
• karabinki zakręcane, co najmniej 3 sztuki;
• 2 taśmy ekspresowe o długości 1,5 m;
• 2 pętle wspinaczkowe o długości 1 m;
• zestaw ratunkowy - pętla, nóż, bloczek, przyrząd samozaciskowy;
• zapasowy absorber energii w plecaku (co najmniej jeden na grupę);
• apteczkę, folię NRC, glukozę, magnez;
• czołówkę, naładowany telefon, odpowiednią ilość wody, zapasową kurtkę.

Dokąd się wybrać?

W Polsce nie znajdziemy trudnych ferrat, ale w Alpach jest ich nieco więcej. Poniżej znajduje się wybór niektórych z nich.

Bechyně (E) – Nietypowa ferrata nad rzeką Lužnicí, prowadzi trawersem, miejscami przewieszona. Należy pokonać ją tą samą drogą z powrotem.

Pastýřská stěna Děčín - Frona (E) – Przewiewna ferrata o długości 150 m z psychicznie i fizycznie bardzo wymagającym długim przewieszeniem.

Dachstein - Super ferrata (D/E) – Niemal 2 km długości ferrata w południowej ścianie Dachsteinu oferuje po drodze chyba wszystkie rodzaje wspinaczki. Wytrzymałościowa trasa z niesamowitymi widokami.

Martin’s wand - Kaiser Max klettersteig (E) – Piękna, urozmaicona ferrata nad rzeką Inn.

Postalm - Postalmklamm klettersteig (C/D, var. F) – Niesamowita ferrata w wysokich ścianach wąwozu nad rzeką Rußbach oferuje mosty linowe, przeskoki i wspinaczkę wzdłuż wodospadu. Końcowy przewieszony wariant F sprawdzi nawet najsilniejszych wspinaczy.

Gosau - Donnerkogel (C/D) –  Łatwiejsza ferrata, dość długa, oferuje między innymi legendarną „drabinę do nieba”, która może być dla osób o słabszej psychice prawdziwym wyzwaniem.

Hallstatt - Seewand (D/E) – Długa, pod względem przewyższenia i trudności jedna z najtrudniejszych ferrat w Austrii. Prowadzi wysoko nad jeziorem Hallstatt i zaskakuje swoją ciągłą trudnością.

Piz Boe - Via Cesare Piazzeta (D) – Droga na trzytysięczny szczyt we włoskich Dolomitach to dokładnie to, co można sobie wyobrazić pod pojęciem wspinaczki w górach. Piękne widoki i dużo wolnej przestrzeni pod sobą.

Tofana - Via Giovanni Lipella (C/D) – Bardzo długa, wytrzymałościowa ferrata, należy do największych klasyków Dolomitów.

Wskazówki na zakończenie?

Nie przeceniaj swoich sił i planuj wycieczki z rozwagą. Nie kieruj się jedynie trudnością, ale weź pod uwagę charakter całej trasy. Często bardziej satysfakcjonujące będzie łatwiejsze wspinanie, podczas którego będziesz mieć czas i energię na podziwianie górskich krajobrazów, niż forsowny nawis o trudności F. Zawsze planuj z zapasem czasu i sił na bezpieczny powrót.

Przydatne linki

• Poradniki >

• Testy >

• Nowości >

• E-SHOP >

Autor: Tereza Pavlíková

Źródła: archiwum autora