Trwałość lin wspinaczkowych

Spis treści |
Wstęp: Lina to Twoje życie
Lina wspinaczkowa to bez wątpienia najważniejszy element Twojego wyposażenia – to od niej bezpośrednio zależy Twoje życie. Zrozumienie czynników, które wpływają na jej żywotność i wytrzymałość, jest absolutnym obowiązkiem każdego wspinacza. W tym artykule przyjrzymy się kluczowym aspektom, które należy brać pod uwagę, aby bezpiecznie i świadomie korzystać z tego kluczowego elementu szpeju.

Ostre krawędzie skalne
Normy bezpieczeństwa dla lin wspinaczkowych testują ich wytrzymałość na obciążenia dynamiczne powstające podczas odpadnięcia w idealnych warunkach laboratoryjnych. Nowa lina musi wytrzymać co najmniej 5 takich odpadnięć, ale na ostrej krawędzi skalnej może nie wytrzymać ani jednego. Im bardziej zużyta lina, tym większe ryzyko. Za ostrą krawędź uznaje się taką o promieniu mniejszym niż 5 mm. Podczas wspinaczki należy zwracać szczególną uwagę na prawidłowe prowadzenie liny, aby wyeliminować ryzyko jej pracy na ostrej krawędzi. Jeśli jest to niemożliwe, należy założyć solidny punkt asekuracyjny tuż za krawędzią.

O autorceKateřina Balcarová Katka jest mamą dwójki małych dzieci. Po rozpoczęciu urlopu macierzyńskiego zamieniła swoją pasję do wspinaczki skałkowej i wysokogórskiej na pasję do biegania i całkowicie oddała się ultramaratonom. Oprócz tego jest instruktorką wspinaczki i chętnie dzieli się swoimi doświadczeniami wspinaczkowymi, turystycznymi, biegowymi i outdoorowo-rodzicielskimi. |
Zanieczyszczenia i chemikalia
Do najpoważniejszych zagrożeń dla liny należą uszkodzenia chemiczne spowodowane kontaktem z farbami, lakierami, kwasami, zasadami, rozpuszczalnikami (np. acetonem) czy wybielaczami. Każda lina, która miała kontakt z takimi substancjami, traci swoje właściwości i powinna zostać natychmiast wycofana z użytku.
Do oznaczania środka liny używaj wyłącznie markerów certyfikowanych przez producenta. Zwykły flamaster zawiera rozpuszczalniki, które mogą uszkodzić włókna poliamidowe.
Zwykłe zabrudzenia, takie jak kurz, piasek czy błoto, można usunąć, piorąc linę ręcznie w letniej wodzie (ok. 30°C) z użyciem specjalistycznych środków. Nigdy nie używaj zwykłego proszku do prania! Linę susz w cieniu, w temperaturze pokojowej. Pamiętaj, że częste pranie osłabia impregnację.

Wpływ czynników klimatycznych
Mokra lina traci około 30% swojej dynamicznej wytrzymałości, ponieważ woda osłabia wiązania strukturalne włókien. Proces ten dotyczy również lin z impregnacją hydrofobową. Szkodliwe działanie ma także promieniowanie UV, dlatego nie należy suszyć ani przechowywać liny w bezpośrednim słońcu.

![]() |
Jak wybrać sprzęt do wspinaczki dla początkujących?Co warto kupić, jeśli planujesz zacząć swoją przygodę ze wspinaniem? |
Mechaniczne zużycie i kontrola
Po każdej wspinaczce należy skontrolować linę na całej jej długości. Oplot sprawdzamy wzrokowo i dotykiem (szukając przetarć i zmechaceń), a rdzeń – wyłącznie dotykiem, "przesuwając" linę przez zaciśnięte palce i wyczuwając ewentualne zgrubienia, przewężenia lub miękkie miejsca. W razie wątpliwości, ułóż podejrzany odcinek w łuk. Jeśli łuk załamuje się, oznacza to uszkodzenie rdzenia.

Rys.: Kontrola liny przez ułożenie w łuk - po lewej stronie lina sprawna, po prawej uszkodzona.
Każda lina z uszkodzonym rdzeniem lub znacząco przetartym oplotem musi zostać natychmiast wycofana z użytku. Jeśli uszkodzenie jest zlokalizowane blisko końca, można odciąć ten fragment i używać krótszej liny.

Wpływ odpadnięć
Zasadniczo, linę należy wycofać z użytku po każdym odpadnięciu o współczynniku równym lub większym niż 1. Współczynnik ten oblicza się, dzieląc długość lotu przez efektywną długość pracującej liny. Krótkie, częste loty, typowe dla wspinaczki sportowej, również kumulują się i osłabiają linę. Lina osłabiona częstymi odpadnięciami traci odporność na ostre krawędzie.

Sposoby asekuracji i zjazdy
Lina zużywa się również podczas zjazdów i asekuracji na wędkę (top-rope). Zjazd to w istocie kontrolowany upadek, a tarcie o rozgrzany przyrząd degraduje linę. Szacuje się, że po 200 standardowych zjazdach wytrzymałość liny na odpadnięcie może spaść nawet o 70%.
Podczas wspinaczki na wędkę, lina jest zginana w karabinku pod dużym obciążeniem, co prowadzi do jej dziesięciokrotnie szybszego zużycia w porównaniu do wspinaczki z dolną asekuracją. Liny często używane do wspinaczki na wędkę nie powinny być już używane do wspinaczki w terenie górskim, gdzie istnieje ryzyko ich obciążenia na ostrej krawędzi.

![]() |
Děčínská ferrata - idealne miejsce na sobotni treningNigdy wcześniej nie byłeś na via ferracie? W takim razie mamy dla Ciebie świetną propozycję na wycieczkę tuż za czeską granicę. |
Żywotność liny w zależności od częstotliwości użytkowania
Producent lin Tendon podaje następujące, orientacyjne wytyczne dotyczące żywotności liny, przy założeniu prawidłowego użytkowania i przechowywania:
- Intensywne użytkowanie (codziennie): Mniej niż 1 rok
- Regularne użytkowanie (całorocznie w weekendy): 1-2 lata
- Regularne użytkowanie (sezonowo w weekendy): 2-3 lata
- Okazjonalne użytkowanie (raz w miesiącu): 3-5 lat
- Sporadyczne użytkowanie: 5-7 lat
- Lina nieużywana (prawidłowo przechowywana): Maksymalnie 10 lat od daty produkcji
Należy jednak pamiętać, że dane te są jedynie orientacyjne, ponieważ żywotność liny zależy od wielu innych czynników.

Życzymy Wam udanego sezonu wspinaczkowego i samych bezpiecznych powrotów!
-
Magnezja -
Woreczki na magnezję -
Breloczki -
Ekspresy -
Karabinki z zabezpieczeniem -
Karabinki bez zabezpieczenia -
Ósemki zjazdowe -
Hamulce i blokady -
Blokady ręczne -
Blokady półautomatyczne -
Odzież wspinaczkowa męska -
Odzież wspinaczkowa damska
Przydatne linki
Autor: Kateřina Balcarová
Źródła: Schubert, Pit. Bezpečnost a riziko na skále a ledu. I. Díl, Kletr : Plzeň, 1998; horolezeckametodika.cz, horydoly.cz, mytendon.cz, unsplash.com
Zestawy
Lonże
Rękawiczki
Buty
Liny
Kaski
Friendy, kości i haki
Buty
Uprzęże
Plecaki
Slackline
Crashpady




















