Jak legalnie nocować w plenerze na Słowacji

Spis treści |
Słowacka przyroda kusi niezwykłą różnorodnością – od ostrych grani Tatr, przez dzikie rzeki, po bezkresne lasy. Aby w pełni się nimi cieszyć, trzeba jednak znać i respektować obowiązujące tam, często restrykcyjne, przepisy. W przeciwieństwie do Czech, na Słowacji tradycja trampingu nie jest tak głęboko zakorzeniona, co wymaga od turystów pewnych kompromisów. Żaden z nich nie jest jednak w stanie przyćmić wspaniałych przeżyć, jakie czekają nas na szlaku.
Dwa razy pomyśl, raz śpij
W dużym skrócie, planując nocleg na dziko na Słowacji, masz do wyboru dwie opcje:
1. Nocować w miejscach do tego wyznaczonych lub na terenach o najniższym stopniu ochrony.
2. Nocować niezgodnie z przepisami, ryzykując mandat i spotkanie z dziką zwierzyną (czego nie polecamy).
Prawo niestety nie stoi po stronie turystów. Do lasu można wejść i się po nim poruszać, ale na tym w zasadzie kończą się swobody. Słowacka ustawa o lasach mówi jasno, że w lesie zakazuje się rozpalania ognia i obozowania (słow. *táborenie*) poza miejscami do tego wyznaczonymi.

W imię ochrony przyrody: Podział na strefy
Kwestia noclegu jest nierozerwalnie związana z ustawą o ochronie przyrody. Słowacja dzieli swoje terytorium na 5 stref ochronnych:
- Strefa 1: Obejmuje całe terytorium Słowacji poza strefami 2-5.
- Strefa 2: Odpowiada Parkom Krajobrazowym (słow. *Chránená krajinná oblasť, CHKO*).
- Strefy 3, 4 i 5: Najwyższe stopnie ochrony (obejmujące m.in. Parki Narodowe). Obowiązuje tu zakaz poruszania się poza wyznaczonymi szlakami, a biwakowanie i obozowanie jest całkowicie zabronione.
Z powyższego wynika, że legalny biwak (jednorazowy nocleg bez rozbijania namiotu, np. pod tarpem lub w hamaku) jest możliwy wyłącznie w 1. i 2. strefie ochronnej. Wszelkie formy noclegu na terenach objętych 3., 4. i 5. stopniem ochrony są wykluczone. Pamiętaj również, że na gruntach prywatnych nie wolno nocować bez zgody właściciela.

Ognia nie rozpalicie nigdzie poza wyznaczonymi miejscami. Sytuacja wygląda więc dość problematycznie, ale istnieją pewne scenariusze, które pozwalają cieszyć się przyrodą mimo niesprzyjających przepisów.
Opcja 1: Legalnie, czyli w wyznaczonych miejscach
W parkach narodowych i obszarach chronionych można znaleźć publiczne miejsca biwakowe. Często konieczne jest planowanie tras tak, aby nocować w schroniskach górskich (strona w j. czeskim) lub w licznych wiatach turystycznych (szukaj ich na mapach i w relacjach z podróży). Nocleg jest tam zazwyczaj płatny, ale czasem za niewielką opłatą można rozbić namiot na terenie schroniska. W niższych strefach ochronnych będziecie musieli spać pod gołym niebem, unikając terenów prywatnych. W grę wchodzą również komercyjne kempingi.
Ważne: Powszechnie wiadomo, że w Tatrach Wysokich wejście na szczyty, przez które nie prowadzi znakowany szlak, jest dozwolone tylko z certyfikowanym przewodnikiem. Po szlakach turystycznych można poruszać się samodzielnie, ale zdobycie np. Gerlacha wymaga wynajęcia przewodnika. Wykaz szlaków i zasad znajdziecie na oficjalnej stronie parku tanap.sk.
Kluczem do sukcesu jest więc staranne planowanie i rezerwowanie miejsc w schroniskach. Przydadzą się mapy turystyczne, np. mapy.cz.

Opcja 2: Nielegalnie, czyli „na partyzanta”
Choć ta opcja obiecuje o wiele więcej przygód, musimy ją jednoznacznie odradzić. Jedną rzeczą jest ryzyko spotkania ze strażą leśną i mandatu. Drugą, znacznie poważniejszą, jest ryzyko konfrontacji z dużymi drapieżnikami, takimi jak wilki czy niedźwiedzie, których populacja na Słowacji jest znacznie większa niż w Polsce.
Nie rozpaczaj jednak, jeśli przecenisz swoje siły i nie dotrzesz do celu. W słowackich górach wciąż można znaleźć wiele szałasów pasterskich, które w sytuacji awaryjnej mogą stać się Twoim schronieniem.

Czy jest nadzieja dla wędrowców?
Jako rzetelny portal nie możemy polecać łamania prawa. Trzeba jednak przyznać, że obecne przepisy są dla turystów bardzo ograniczające. Jeśli sytuacja ma się zmienić, konieczny jest nacisk opinii publicznej na zmianę prawa lub na utworzenie większej liczby wyznaczonych miejsc do biwakowania.
Obecnie obozowanie i biwakowanie jest bardzo ograniczone, dlatego przed podróżą na Słowację przygotujcie się na to, traktujcie ochronę przyrody z najwyższym priorytetem i cieszcie się jej pięknem w ramach obowiązujących przepisów. Czasem będziecie musieli skorzystać z płatnego noclegu, ale słowacki krajobraz jest tego zdecydowanie wart.

Przydatne linki
Autor: Matyáš Vejskal
Źródła: doprirody.prakticky.sk, epi.sk, treking.cz
Namioty ultralekkie
Śpiwory
Maty i materace
Plecaki trekkingowe
Akcesoria do plecaków
Buty
Worki biwakowe
Odzież
Czołówki
Kije trekkingowe
Kuchenki
Krzesiwa
Naczynia
Prowiant
Butelki
Filtry do wody
Ręczniki szybkoschnące
Apteczki
Repelenty
Elektronika



























