Po przeczytaniu następnych 1200 słów będziecie w stanie wybrać nóż dokładnie według swoich potrzeb.
Spis treści |
Kawałek masywnej, zimnej stali, naostrzonej do perfekcji, to marzenie większości mężczyzn, ale nóż to przede wszystkim narzędzie, które posłuży wszędzie w podróży. Jeśli masz doświadczenie z nożami głównie w kuchni i boisz się, że zgubisz się w technicznym opisie konstrukcji i materiałów, zapomnij o obawach. Ten artykuł jest czytelnym przewodnikiem dla każdego - esej o molekularnych różnicach między rodzajami stali oszczędzam na kolejny artykuł.
Do czego potrzebuję noża? Czy chcę zaimponować przyjaciołom? Czy mam go jako zapasową pomoc w apteczce a teraz będę szukać najlepszych noży surwiwalowych? Czy chcę nóż do użytku na świeżym powietrzu czy nóż uniwersalny, który będę miał pod ręką w dowolnym miejscu i czasie? Będę wycinać rzeźby, kroić warzywa, ścinać drzewa i mieć nóż do lasu, otwierać puszki, dzielić zdobycz, ciąć liny czy nawet szyby samochodowe?
Robiłem z nożami niesamowite rzeczy, aby ocenić jakość ich wykonania. Do najdziwniejszych należało tnęcie gwoździ, rzucanie nożem w ceglany mur czy testowanie, czy ostrze wbite w drzewo uniesie moją własną wagę. Są to czynności, które wykorzystują limit możliwości noża.
Prawda jest taka, że podczas codziennego obchodzenia się z nożem nigdy nie zbliżysz się do tych obszarów, a naszym głównym zainteresowaniem będzie przede wszystkim wygoda. Aby znaleźć odpowiedni egzemplarz, przed zakupem musimy ocenić kilka kategorii.
Podstawowe dwa rodzaje noży dzielą się ze względu na konstrukcję:
Aby ostrze nie zamykało się przypadkowo, istnieją różne mechanizmy blokady (liner, frame lub back lock) - noża bez blokady nie mogę polecić. Najważniejsze jest, aby blokada była łatwa do obsługi jedną ręką, a konkretny mechanizm nie ma tak dużego znaczenia.
Ważne: Noże, które można otworzyć jedną ręką, mogą być zakazane w niektórych krajach (np. w Niemczech), a jeśli mechanizm otwierania jest wspomagany (oznaczany jako automatyczny lub wysuwany), są zakazane prawie wszędzie.
Rękojeść to po prostu termin odnoszący się do części, za którą trzyma się nóż. Ważne jest, aby rękojeść dobrze leżała w dłoni, nie ślizgała się i nie uciskała podczas dłuższego użytkowania noża. Oczywiście, masło na chleb można nałożyć czymkolwiek, ale jeśli zamierzasz coś kroić przez 20 minut, docenisz rękojeść bez ostrych krawędzi czy wypustek. Ergonomiczne wgłębienia na palce są popularne pod względem designu, ale uwierz mi, że żaden nie pasuje idealnie, ponadto przy każdym ruchu nożem potrzebujesz nieco inny chwyt, a one tylko przeszkadzają. Jeśli nie masz możliwości sprawdzenia noża osobiście, wybieraj zaokrąglone, proste kształty rękojeści bez zbędnych ozdób.
Materiałowo może to być klasyczne drewno, o które warto dbać. Drugą opcją są trwalsze materiały sztuczne - gumowe rękojeści świetnie się trzymają, ale jeśli preferujesz wytrzymałość, sięgnij po materiał o nazwie Micarta (warstwy włókna szklanego połączone żywicą, na przykład G10).
Istnieją również noże z metalowymi rękojeściami lub całkowicie bez nich (jak Mikov List), ale lepiej je wypróbować i ocenić samemu.
Dłuższe ostrze nie oznacza lepszego noża. Musimy wziąć pod uwagę kilka czynników. To, co mnie osobiście najbardziej interesuje, to prawne limity długości ostrza w krajach, do których podróżuję. Zazwyczaj ustalono, że noże o długości ostrza do 12 cm można nosić i trzymać wszędzie, więc postaram się zmieścić w tym limicie. Manipulacja nożem z dłuższym ostrzem jest również bardziej skomplikowana. Jeśli masz 20-centymetrowy nóż myśliwski, możesz ciąć drewno i rąbać gałęzie, ale możesz też skaleczyć się podczas krojenia kiełbasy.
Ważne: Noże z ostrzem powyżej 12 cm lub przeznaczone do zadawania obrażeń (noże do samoobrony, motylki, karambity, sztylety pchające) są często uznawane za broń zgodnie z przepisami prawnymi i są bezwzględnie konfiskowane. Bagaż rejestrowany z "camping knife" zazwyczaj przechodzi przez lotnisko bez problemu.
Krótko mówiąc, ostrze o długości około 10-12 cm jest wystarczająco uniwersalne do kempingowania lub trekkingu, trzeba tylko zaakceptować kilka kompromisów. Do noszenia w kieszeni i prostszych zadań wystarczy coś z ostrzem o długości 6-9 cm.
Noże się tępią w trakcie użytkowania, ale to nie jest wada, to po prostu ich cecha. Jak szybko się stępią, zależy od użytego materiału. Z tym związane są również inne właściwości noża, takie jak trwałość czy elastyczność ostrza.
Jeśli nie jesteś ekspertem i noże w kuchni ostrzysz na szlifierce lub tylko naostrzysz na osełce, zastanów się nad klasyczną stalą nierdzewną (stainless steel, taka sama jak w nożach kuchennych). Jest miękka, łatwo się ostrzy i jest bardzo odporna na rdzę. Nie pozostanie ostry tak długo, ale wybaczy okazjonalne szorstkie traktowanie bez wyszczerbienia ostrza.
Jeśli wiesz, jak obchodzić się z nożem, nie jest ci obce ostrzenie na kamieniach ceramicznych lub diamentowych (lub odniesiesz do szlifierza), możesz rozważyć alternatywną stal. Stal węglowa (carbon steel) nie tępi się tak bardzo, a w lesie jest królową. Dla entuzjastów są tutaj również bardzo twarde stale proszkowe (S30V, Elmax), które łączą w sobie najlepsze cechy wsześniej wymienionych.
W każdym razie musisz dbać o swój nóż - utrzymywać krawędź ostrza czystą i naostrzoną, po pokrojeniu kwaśnej cytryny opłukać ostrze, przed przechowywaniem w szufladzie natłuścić ostrze (wystarczy kawałkiem boczku, jest to nawet lepsze niż na przykład WD-40). Jeśli pojawią się plamy rdzy, spróbuj je przetrzeć gąbką z odrobiną pasty do zębów, ale rdza nie wpływa negatywnie na właściwości noża. Ponownie, nie jest to wada, ale cecha. Proces jest wolniejszy u stali nierdzewnej, a u stali węglowej dość szybki, ale jeśli będziesz aktywnie używać noża przez lata, przygotuj się na "patynę", która otuli ostrze.
Skupmy się teraz na wykończeniu powierzchni ostrza. Klasyczne jest błyszczące, ale może być jakieś poddane obróbce (np. piaskowane - stone washed, trawione - acid etch), co zauważysz na pierwszy rzut oka. Rysy na błyszczącym nożu będą rzucać się w oczy, ale to tylko detal. Na niektórych nożach z węglowej stali zobaczysz również, że ich powierzchnia jest czarna, głównie chroni to przed rdzą. Pamiętaj jednak, że żadne czernienie nie jest trwałe, a ostrze będzie nadal wymagać pielęgnacji.
Jeśli szukasz klasycznego noża z prostym ostrzem, wiesz, czego się spodziewać. Jeśli zamierzasz ciąć materiały włókniste, może się przydać ząbkowane ostrze (serrated), głównie do cięcia tkanin, lin, chleba, a nawet pomidorów. Do jego ostrzenia będziesz musiał pójść do szlifierza (lub już wiesz, jak to zrobić ;-)). Na przykład w tym Victorinox znajdziesz również specjalne ząbkowane ostrze do wycinania przedniej szyby samochodu.
Ostrze kombinowane oferuje zalety obu, ale należy pamiętać, że na przykład podczas siekania mamy prostą część ostrza tylko na czubku, co może być dość niewygodne.
Czy chcesz mieć nóż zawsze pod ręką? W takim razie szukasz noża EDC (Every-Day-Carry co oznacza noszony na co dzień) i prawdopodobnie chcesz nóż z klipsem kieszonkowym.
Nóż survivalowy z pewnością będzie solidny, wytrzymały, w wysokiej jakości pochwie z ostrzałką i innym sprzętem survivalowym. Dla miłośników klasyki model Patron marki Mikov będzie dokładnie tym, czego szukasz.
Lekki nóż na wędrówki, grzyby lub po prostu na wszelki wypadek, będzie ważył zaledwie kilka gramów, więc prawie go nie zauważysz. Prosty Victorinox Sentinel będzie Ci świetnie służyć.
Nóż to narzędzie o długiej historii - zdolność dzielenia i cięcia materiałów wiąże się z ludzkością już od czasów kamienia łupanego i jest niesłychanie przydatna. Klasycznym nożem nie da się nic zepsuć, ale ludzkość posuwa się do przodu wielkimi krokami każdego dnia, więc jeśli chcesz więcej, spójrz na ofertę multifunkcyjnych narzędzi, czyli po prostu multitooli. Niezależnie od tego, czy jest to szwajcarski scyzoryk Victorinox, czy kombinerki Leatherman, w jednym pakiecie można również otrzymać piłę, otwieracz do wina, śrubokręty lub pamięć USB.
Cena nie powinna być głównym czynnikiem przy wyborze noża. To nie jest zakup na kilka tygodni, ale raczej na kilka lat, a nawet na całe życie. Szanuję podejście do noża jako do rzeczy zużywalnej, gdzie nie wydasz więcej niż kilkadziesiąt złotych, bo "i tak go gdzieś zgubię", cóż, każdemu może się zdarzyć, prawda? Ja jednak preferuję wybór na podstawie listy kryteriów, według których wybiorę swojego faworyta, a cenę mi pozostanie już tylko zaakceptować.
Ukojeniem dla nas może być to, że jest spora szansa, że wysokiej jakości, utrzymany nóż można sprzedać za dobry pieniądz nawet po kilku latach. Noże się nie psują i nie starzeją tak szybko jak telefony, więc czasami uda się nawet na niektórych modelach coś zarobić.
Noże kuchenne
Ze stałym ostrzem
Noże składane
Multitoole
Pokrowce
Siekiery i łopaty
Breloczki i przywieszki
Akcesoria do noży
Autor: Matyáš Vejskal
Źródła: archiwum autora, unsplash.com, pixabay.com
Poradniki
Zapach z butów – temat nie do końca przyjemny. Nie pachnie zbyt dobrze, nie chce się o nim rozmawiać i nie wzbudza miłych uczuć. Niektórzy borykają się z nim na co dzień, inni spotykają go tylko sporadycznie. Walczmy z nim razem!
Poradniki
Aktywności na świeżym powietrzu mogą być w niektórych przypadkach wymagające pod względem wyposażenia. Przy wyborze nowego sprzętu możemy jednak postępować bardziej odpowiedzialnie. Przyjrzyjmy się bliżej recyklingowanym i zrównoważonym materiałom. Jakie są ich zalety i jak bardzo są one korzystne.
Poradniki
Szukasz aktywności, która nie zajmie Ci godzin, ale mimo to pozwoli Ci na odpowiednie odprężenie psychiczne i jednocześnie wzmocni Twoją odporność? W takim razie zdecydowanie wypróbuj morsowanie!
269,39 zł
(28.36 %)
192,99 zł
106,67 zł
(26.81 %)
78,07 zł
(0.03 %) 138,99 zł
(7.97 %) 55,99 zł
od 22,99 zł
93,99 zł
414,03 zł
(28.51 %)
295,99 zł
522,51 zł
(28.42 %)
373,99 zł
