Bezmoc. To jedno uczucie, które rezonuje w tobie w momencie, gdy podbiegasz do rannego człowieka i masz tylko gołe ręce. W tym przypadku "szczęście sprzyja przygotowanym" wybrzmiewa bardziej niż kiedykolwiek.

Wstęp

Chciałbym rozpocząć ten artykuł od opisu nieprzyjemnego doświadczenia, jakim była dla mnie poważna kolizja drogowa. Podbiegłem do rozbitego samochodu, pomogłem wydostać się rannemu kierowcy i zdałem sobie sprawę, że nie mam nic, czym mógłbym zatamować krwawienie. Nie było to nic ekstremalnego, ale z ludzkiego ciała płynęła krew, a ja myślałem tylko o tym, jak ją zatrzymać. Musiałem wrócić do swojego samochodu po apteczkę, tracąc tym samym cenne sekundy. Kiedy wszystko się skończyło i karetka zabrała rannego, siedziałem jeszcze 20 minut na trawie i trząsłem się jak osika. Później dowiedziałem się, że niektórzy ludzie bardzo sobie wyrzucają brak umiejętności udzielenia pierwszej pomocy, co powoduje u nich traumę. Ja już niczego sobie nie wyrzucam, ale wziąłem się za siebie i postanowiłem, że taka sytuacja nigdy więcej mi się nie przydarzy.

Dobrze, omówiliśmy już sytuację na drodze. Tam każdy musi posiadać kompletnie wyposażoną apteczkę samochodową i zawsze znajdzie się tam coś, co może pomóc. Ale co jeśli wybierasz się na spacer do lasu? Nieważne, czy jeździsz na nartach biegowych, zjeżdżasz ze stoku na nartach zjazdowych, biwakujesz z rodziną nad jeziorem, czy wspinasz się po skałach. Wypadek może zdarzyć się w każdej chwili, a wtedy posiadanie materiałów medycznych będzie nieocenione. Zgadza się, wszystkim polecam zabranie ze sobą apteczki.

Zatrzymajmy się jeszcze na chwilę i powiedzmy sobie, że same bandaże nikogo nie uratują. To właśnie znajomość podstaw pierwszej pomocy, odporność na stres i umiejętność błyskawicznej reakcji ratują życie. Dlatego zastanów się, czy nie jest egoistyczne ciągle czekać na pomoc innych i pomyśl o ukończeniu kursu pierwszej pomocy, abyś kiedyś mógł mieć szansę pomóc innym.

Rozmiar apteczki

Liczy się tylko ta apteczka, którą masz przy sobie. Pozostawienie jej w domu lub w namiocie, ponieważ nie mieści się w plecaku, jest błędem. Lepiej mieć małą apteczkę niż żadnej. Apteczka może mieć rozmiar pudełka po papierosach - to wariant, który noszę ze sobą do pracy. Większą (o rozmiarze pudełka na 6 jajek) noszę w plecaku na wycieczki. Różnice dotyczą 2 punktów i przede wszystkim zawartości apteczki:

• Mała (rozmiar do 15 x 10 cm)

  - przewiduje jednorazowe, szybkie opatrzenie i wezwanie karetki pogotowia
  - przewiduje konieczność opatrzenia tylko poważnych, zagrażających życiu obrażeń

• Średnia (rozmiar do 30 x 20 cm)

  - przewiduje częstsze opatrywanie, np. pęcherzy
  - przewiduje opatrywanie banalnych problemów podczas dłuższej wyprawy

Pamiętaj też, że wyposażenie apteczki to kwestia czysto indywidualna. Umieść w niej tylko materiały, których umiesz prawidłowo używać. Kupno wypasionej apteczki i poczucie, że wszystko jest załatwione, to nie jest właściwa droga - musisz ją dostosować do swoich potrzeb i nauczyć się prawidłowo obchodzić z jej zawartością. Pamiętaj też, że apteczka nie równa się Zestawowi Ratunkowemu. Nie powinna zawierać zbędnych rzeczy, które będą Cię rozpraszać. Wszystko powinno być ładnie uporządkowane i przejrzyste. Wyposażone apteczki outdoorowe oferują przejrzysty organizer odporny na wodę. Nie lekceważ też apteczki dla dzieci, np. na obóz. Ucz dzieci od najmłodszych lat pomagania innym.

Zawartość apteczki

Podzielmy zawartość apteczki na kategorie. Sami musicie zdecydować, z jakimi urazami lub problemami możecie się spotkać podczas podróży i ocenić ich:

• zagrożenie - priorytetowo musimy leczyć urazy zagrażające życiu
• prawdopodobieństwo - urazy o wysokim prawdopodobieństwie wystąpienia chcemy móc leczyć, nawet jeśli nie zagrażają życiu

Na przykładzie rozważmy, że zdecydowanie będziemy chcieli móc zatamować krwawienie tętnicze, ponieważ zagraża ono życiu i może zdarzyć się wszędzie. Będziemy też chcieli móc leczyć pęcherze. Chociaż nas nie zabiją, to można się spodziewać, że utrudnią, a nawet uniemożliwią nam kilkudniowy marsz. Z drugiej strony nie będziemy brać ze sobą antidotum na ukąszenie mamby czarnej (chyba że jedziemy do Afryki polować na węże) - wysokie zagrożenie, ale minimalne prawdopodobieństwo. Kiedy już to przemyślicie, możemy przyjrzeć się podstawowym obszarom pierwszej pomocy.

1. Zanim zaczniecie

Zanim w ogóle zaczniesz kogoś opatrywać, warto mieć przy sobie kilka prewencyjnych środków:

• folia termoizolacyjna zapobiega wychłodzeniu
• 2 pary sterylnych rękawiczek zapobiegają przenoszeniu infekcji i chorób
• nożyczki do cięcia opatrunków, a także usuwania przeszkadzającej odzieży lub pasów (sprawdziły się ostrza z ząbkami)
• agrafki, igły, poloplast lub inna taśma do mocowania opatrunków
• maska resuscytacyjna dla Twojego bezpieczeństwa
• prewencja problemów: wazelina, krem z filtrem przeciwsłonecznym, repelent (raczej opcjonalne pozycje).

2. Tamowanie krwawienia

Rozcięcie lub otarcie mogą zdarzyć się podczas każdego rodzaju aktywności i z pewnością będzie to ryzyko, które uwzględnisz na swojej liście. Będziesz potrzebować:

• znać punkty uciskowe, które są najważniejsze w przypadku krwawienia tętniczego
• opatrunek uciskowy, którym zatamujesz krwawienie z rany
• opaskę uciskową na wypadek, gdyby opatrunek nie działał. Musisz wiedzieć, jak jej używać!
• opatrunki do opatrzenia mniej ostrych form krwawienia
• jałowe gaziki
• plasterki

3. Kości, stawy

Tak, złamania i zwichnięcia również są na porządku dziennym. Z szyną i stabilizatorami można improwizować na miejscu, ale może się przydać:

• chusta trójkątna, która ma uniwersalne zastosowanie, np. jako nakrycie głowy
• żel przeciwbólowy na mięśnie/stawy jest bezcenny podczas dłuższej, intensywnej aktywności

4. Leczenie ran

Na każdej dłuższej wyprawie należy liczyć się z możliwością odniesienia ran, które będzie trzeba leczyć w trasie. W przypadku mniejszych ran ważne jest zapobieganie infekcji i wspomaganie gojenia.

• szycie ran: igły i nici chirurgiczne, szwy samoprzylepne. Należy umieć ich używać!
• dezynfekcja do ran otwartych
• krem wspomagający gojenie
• żel/maść na oparzenia
• antybiotyki w przypadku rozszerzenia infekcji
• polecam dezynfekcyjne krople do oczu - zanieczyszczenia w oku mogą powodować znaczny dyskomfort przez wiele godzin

5. Mdłości, choroby

Nie chodzi tylko o tradycyjny udar słoneczny, ale również o zatrucie wodą, wirusy lub inne nieprzyjemności, które prawdopodobnie czekają na większość podróżujących. Do apteczki wrzucamy (pamiętaj o ulotce):

• tabletki przeciwbólowe - Ibalgin
• tabletki na kolkę jelitową - No-spa
• tabletki na biegunkę - Endiaron, Smecta
• tabletki do uzdatniania wody - chlorowe, Sanosil
• węgiel aktywowany w celu poprawy stanu po nieokreślonym zatruciu 
• termometr

6. Leki indywidualne

Każdy z nas najlepiej zna swój stan zdrowia, i jeśli wiem, że mam problem z wysokim ciśnieniem, padaczką czy alergią, spakuję dodatkową dawkę leku. Polecam jedynie:

• tabletki na alergię (Zyrtec), ewentualnie maść przeciwalergiczna - może się nie przydać bezpośrednio tobie, ale warto mieć

7. Pozycje dla zaawansowanych

Studenci medycyny i inny przeszkolony personel z pewnością rozumie, że w artykule dla szerokiej publiczności nie możemy rekomendować skomplikowanych leków, wlewów, opatrunków na odmę i innego stricte medycznego wyposażenia. W przypadku, gdybyście przygotowywali się do bardziej ryzykownej wyprawy i mieli potrzebę kompletowania wyposażenia medycznego na tym poziomie, powinno to nastąpić po ukończeniu odpowiednich kursów. Wówczas będziecie dokładnie wiedzieć, czego potrzebujecie w apteczce.

8. Komunikacja

Ważne jest, aby zastanowić się nad sposobem sygnalizowania ratownikom, że potrzebujesz pomocy, i wskazywania swojego położenia w razie potrzeby. Jeszcze przed wyruszeniem w trasę zastanów się, czy będziesz mieć zasięg sieci komórkowej i wystarczającą ilość baterii w telefonie, czy też będziesz potrzebować lokalizatora GPS. Rozważ również, czy posiadasz gwizdek, aby móc zasygnalizować stan zagrożenia. Do apteczki możesz dołączyć lusterko sygnalizacyjne lub panel odblaskowy, które ułatwią naprowadzanie śmigłowca.

Jeśli powyższa lista wydaje Ci się niewystarczająca, zapoznaj się z pełnym zestawem rekomendowanych leków do Twojej apteczki.

Wyobrażenie już mamy, zabieramy się do dzieła

Istnieją dwie ścieżki, którymi możesz dojść do idealnego rezultatu. Nie ma lepszej ani gorszej, więc wybór należy do Ciebie:

Kupujesz gotową apteczkę, dokładnie ją przeglądasz i uzupełniasz brakujące rzeczy. W razie potrzeby możesz też zastąpić te, z których nie jesteś zadowolony (jakość/rozmiar).

Kupujesz pustą apteczkę i od podstaw uzupełniasz ją w aptece. Bardziej skomplikowany proces planowania i realizacji.

Gdy apteczka jest już gotowa, przechowuj ją w suchym i łatwo dostępnym miejscu. Pamiętaj również, aby po każdej wycieczce ocenić, jak sprawdziła się apteczka i w razie potrzeby uzupełnić lub usunąć jej zawartość. Przy okazji skontroluj daty ważności materiałów i w razie potrzeby je wymień. I CO NAJWAŻNIEJSZE, NIE ZAPOMNIJ ZAWSZE MIEĆ APTECZKI PRZY SOBIE! Unikniesz w ten sposób poczucia całkowitej bezradności, a wszyscy będziemy czuć się na wycieczkach o wiele bezpieczniej.

• Kosmetyczki

• Apteczki

• Mydła

• Moskitiery

• Repelenty

• Pułapki na owady

• Filtry wodne

• Kremy i balsamy

Przydatne linki

• Poradniki >

• Testy >

• Pranie >

• E-SHOP >

Autor: Matyáš Vejskal

Źródła: tatonka.com, life-system.co.uk